ارزیابی اخلاقی طلاق در نگرش اسلامی

چکیده طلاق در طول تاریخ به عنوان راه¬حلی برای مشکلات زناشویی بوده و هست؛ امّا شیوه برخورد جوامع و ادیان با این مسأله متفاوت از یکدیگر است به طوری که براساس نگرش حقوقی آن ها به طلاق و هم¬چنین مقام ومنزلت خانواده، قوانین حقوقی خاصی را تعیین کرده اند. از متون دینی اسلام می توان نظام جامعی را استخراج کرد که بر خلاف ادیان و آیین های دیگر، براساس شأن و منزلتی که برای خانواده قائل است، علاوه¬بر اینکه بر مسایل حقوقی توجه شده، بر نکات اخلاقی نیز تأکید شده است و این احکام حقوقی و اخلاقی طلاق به گونه¬ای در هم تنیده شده¬اند که اجرای احکام حقوقی بدون رعایت مسائل اخلاقی مشکلاتی را به بار می¬آورد. بر این اساس امروزه اجرای جایگاه حقوقی طلاق بدون توجه به نکات اخلاقی آن مشکلاتی را پدید آورده است. به همین دلیل این پژوهش در صدد تبیین و معرفی جایگاه «جایگاه اخلاقی طلاق» در اسلام است که باید به عنوان یک الگو در جامعه در دستور کار قرار گیرد تا طلاق از یک واقعه خصمانه دامنه دار و برگشت ناپذیر به فرایندی تا حد امکان سالم، بازگشت پذیر و کم ضرر تبدیل شود. اسلام با موضوعی با این اهمیّت و حساسیت که بار منفی و نامطلوبی بر طرفین طلاق دارد با بیانی آکنده از مهر ورزی و عطوفت سیاست ها و آموزه های اخلاقی را برای مدیریت هرچه بهتر این مقطع به دست می دهد. این بررسی ها نشان می دهد که تدابیر اخلاقی دین اسلام در مسأله طلاق بر اساس تقدم زمانی شامل وظایف اخلاقی قبل ازطلاق، مانند صلح و گذشت و دادگاه خانوادگی برای جلوگیری از انحلال خانواده است و در زمان طلاق نیز جدا از مسائل حقوقی،به احکام اخلاقی مانند حفظ شأن و منزلت زن، نگه داشتن عده وحضور دو شاهد عادل اشاره شده است، هم¬چنین در زمان بعد از طلاق برای جلوگیری از ضایع شدن حقوق کودک و بازگشت زن به روال زندگی عادی بر مسائل اخلاقی مانند آداب فرزندپروری و پرورش روح توکل تأکید کرده است. واژگان کلیدی: اخلاق اسلامی ،طلاق ،خانواده ، کرامت زن.